Ukraynalı marka Ochis, kahve telvesini biyopolimer ve bitkisel yağlarla birleştirerek gözlük çerçeveleri üretiyor. Bu çerçevelerin doğada çözünebileceği (biyoparçalanabilir) ya da en azından çok daha az çevresel yük bırakacağı iddia ediliyor.
Üretim süreci tipik olarak şu adımları içeriyor:
- Kahve telvesinin toplanması ve kurutulması
- Telvenin toz haline getirilmesi
- Bitkisel yağlar ya da doğal bağlayıcılarla karıştırılması
- Presleme / kalıplama
- İşleme ve bitirme aşamaları
- Polislendirme / son yüzey işlemleri
Örneğin, Ukraynalı girişimci Maksim Gavrilenko, yaklaşık bir yıl süren deneme sürecinden sonra kahve telvesinden çerçeve üretmeyi başarmış. Ayrıca Kuzey Makedonya’da “Coffee Mates” adlı bir ekip, kahve telvesinden gözlük çerçeveleri geliştirme fikrini hayata geçirmeye çalışan projeler arasında yer alıyor. Bu yaklaşım yalnızca çerçevelerde değil; bazı şirketler kahve atıklarını sandalyelerde, mobilyalarda, aksesuar üretiminde de kullanmayı araştırıyor. Bunun dışında Japonya’da “Value Way” adlı firma, kahve atıklarını kullanarak iç mekânlarda kullanılacak ışık filtreli gözlük (indoor glasses) üretimi üzerinde çalışıyor.
Avantajlar ve Zorluklar
Avantajlar
- Atık Kullanımı & Döngüsellik: Kahve telvesi normalde atık olur; bu yaklaşım onu katma değeri olan bir hammaddye dönüştürüyor.
- Karbon Ayak İzinin Azaltılması: Petrol türevlerine dayalı plastik tüketimi azalabilir.
- Marka Değeri & Farklılaşma: Sürdürülebilirlik vurgusu tüketiciler nezdinde çekici olabilir.
- Doğada Daha Hızlı Bozunma: Özellikle biyoparçalanabilir karışımlar kullanılırsa,
geleneksel plastiklerden daha çevreci olabilir.
Zorluklar & Riskler
- Dayanıklılık & Mekanik Özellikler: Çerçevenin esnekliği, kırılganlığı, uzun vadeli performansı hâlâ önemli testlere ihtiyaç duyuyor.
- Standart ve Sertifikasyon: Gözlük sektöründeki güvenlik, optik tolerans, malzeme sertifikaları gibi gereksinimlerin karşılanması gerekiyor.
- Maliyet & Üretim Kapasitesi: Deneysel üretim süreçleri genellikle ölçek büyütülmesi zor ve maliyeti yüksek olabiliyor.
- Tasarım / Estetik Sınırlamaları: Malzeme sınırlamaları, renk, yüzey işleme ve bitirme açısından zorluk yaratabilir.
- Çözünebilme Süresi ve Gerçek Biyoparçalanabilirlik: “Biyoparçalanabilir” etiketi bazen yanıltıcı olabilir; belirli koşullarda çürüyebilir ama her ortamda hızla parçalanmayabilir.
OPTİSYEN SEREN ÇAKMAK
